Hutnictwo zyskało drugi oddech, ale na jak długo?

4 maja obchodzimy Dzień Hutnika. Jakie są perspektywy tej gałęzi przemysłu? Miniony rok był dla hutnictwa szczególnie stresujący. Z jednej strony nastąpiła poprawa ochrony unijnego rynku, z drugiej pojawiły się zagrożenia w handlu związane z cłami planowanymi przez administrację amerykańską i zagrażająca konkurencyjności unijnego hutnictwa reforma systemu handlu emisjami ETS. Plusem jest stały wzrost zużycia stali na unijnym rynku.

Unia Europejska poprawiła ochronę własnego rynku.
Kolejne zagrożenie dla światowego handlu stalą mogą stanowić amerykańskie cła ochronne.
Niekorzystna reforma unijnego systemu ETS zmniejszy rentowność hutnictwa.
Zużycie stali, które we ubiegłym roku wzrosło o ponad 4 proc. nadal się zwiększa.
Przemysł energochłonny, w tym hutnictwo, będzie jednym z tematów poruszanych podczas X Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach.

Hutnictwo już od wielu lat zwracało uwagę na coraz bardziej pogarszającą się sytuację konkurencyjną tej branży. Znacznym problemem był rosnący import taniej stali, głównie z Azji. W największej mierze stały za tym Chiny, które prowadziły politykę ułatwiającą lokowanie nadwyżki produkcji tamtejszych hut za granicą. Wchodząc na kolejne rynki chińska stal powodowała przy tym, że tracący własny rynek producenci także szukali szans za granicą. Rosnąca presja taniej stali z Azji prowadziła do ciągłych obniżek cen.

W 2016 roku, po pięciolatce obniżek ceny stali zaczęły rosnąć, na co wpływ miała m.in. poprawa w zakresie ochrony własnego rynku przez Unię Europejską. Zwiększyła się liczba i skuteczność postępowań antydumpingowych. Kiedy europejskie huty zaczęły poprawiać zyski, pojawiły się kolejne handlowe problemy – administracja Donalda Trumpa zapowiedziała wprowadzenie ceł ochronnych, które pierwotnie były wymierzone we wszystkich producentów.

Czytaj także: Unia Europejska i USA rozpoczęły intensywne negocjacje celne

Na razie Unia Europejska została czasowo wyłączona spod działania tych ceł. Wciąż jednak nie wiadomo, jaka będzie przyszłość handlu stalą między UE i USA. Niezależnie od tego amerykańskie cła mogą mieć pośredni wpływ na nasz rynek, bo stal, która miała trafić do Stanów Zjednoczonych, musi teraz znaleźć inne rynki i jednym z kierunków jej dostaw może stać się Unia Europejska, co znowu może prowadzić do silnej presji na obniżki cen. Eurofer stwierdził, że wzrost importu do UE już ma miejsce od początku tego roku.

Kolejnym problemem, tym razem zafundowanym metalurgii przez samą Unię Europejską jest niekorzystna dla hutnictwa reforma ETS, która zdaniem przedstawiciel branży spowoduje wzrost kosztów emisji dwutlenku węgla i uderzy w hutnictwo podwójnie – bezpośrednio przez wzrost kosztów praw do emisji dla hut i pośrednio przez spowodowane wzrostem cen praw do emisji zwiększenie kosztów energii elektrycznej. Przyjęte jesienią zmiany nie są tak złe, jak pierwsze propozycje, ale wciąż pozostają niekorzystne. - Doceniamy wysiłki podejmowane przez Parlament Europejski w celu zabezpieczenia globalnej konkurencyjności unijnego przemysłu stalowego. Jednak porozumienie nie gwarantuje tego, ponieważ nawet najbardziej wydajne huty w Europie mogą ponieść znaczne koszty wynikające z tego systemu - powiedział Axel Eggert, dyrektor generalny Eurofer po uzgodnieniu zmian przez unijną administrację.

To wydatki, których pozaeuropejscy producenci stali nie muszą ponosić. Zdaniem Eggerta stwarza to ryzyko dla sektora, który jest bardzo narażony na globalną presję konkurencyjną. W opinii Eggerta jeśli stal zostałaby zwolniona z kosztów emisji dwutlenku węgla, nie zagroziłoby to realizacji celów klimatycznych. Na razie nic jednak na to nie wskazuje.

Czytaj także: Sanjay Samaddar o mglistej przyszłości hut w Polsce i Europie

Pozytywnym sygnałem jest wzrost zużycia stali w Unii Europejskiej zapowiadany także na ten i przyszły rok. Według prognoz opublikowanych przez Eurofer budownictwo, do którego trafia mniej więcej jedna trzecia stali w tym roku ma zwiększyć produkcję o 2,6 proc., a w przyszłym o 2,2 proc. Przemysł motoryzacyjny (po ubiegłorocznym wzroście o 3,7 proc.) zakłada zwiększenie produkcji na poziomie odpowiednio 1,7 proc. i 1,1 proc. W sumie wzrost produkcji w sektorach stalochłonnych unijnej gospodarki jest szacowany na 2,2 proc. w tym roku i 1,8 proc. w przyszłym. Przy czym to dynamika w odniesieniu do roku 2017, w którym wzrost ten wyniósł 4,7 proc. i był najwyższy od 2011 roku.

Podobnie wygląda perspektywa realnego zużycia stali w Unii Europejskiej. W ubiegłym roku wzrosło ono o 4,2 proc., co stanowiło najlepszy wynik od 2012 roku. W tym roku wzrost ma wynieść 1,8 proc., a w przyszłym 1,6 proc.