Wchodzące w życie w 2017 r. preferencje mogą skutecznie zachęcić przedsiębiorców do rozpoczęcia działalności w zakresie szeroko pojętej działalności stoczniowej. Biorąc pod uwagę, że budowy czy większe remonty statków co do zasady finansowane są kredytami, warto, aby przedsiębiorcy zainteresowani prowadzeniem działalności w sektorze stoczniowym poznali podstawowe cechy hipoteki morskiej.
Wspomniane możliwości mogą skutecznie zachęcić przedsiębiorców do rozpoczęcia działalności w zakresie szeroko pojętej działalności stoczniowej. Biorąc pod uwagę, że budowy czy większe remonty statków co do zasady finansowane są kredytami, warto, aby przedsiębiorcy zainteresowani prowadzeniem działalności w sektorze stoczniowym poznali podstawowe cechy hipoteki morskiej.
Hipoteka morska jest szczególnym rodzajem zastawu, wyrażonym w złotówkach, walucie obcej albo w jednostkach obliczeniowych SDR, który może zostać ustanowiony na statku wpisanym do rejestru okrętowego albo na statku w budowie tj. statku, którego stępka została położona lub wykonano równorzędną pracę konstrukcyjną w miejscu wodowania.
Źródłem hipoteki morskiej jest co do zasady oświadczenie właściciela o ustanowieniu na jego statku hipoteki morskiej, złożone na piśmie, z podpisem notarialnie poświadczonym. Sama hipoteka powstaje jednak dopiero z chwilą wpisu do rejestru okrętowego.
Z mocy ustawy hipoteka morska obciąża, oprócz statku, jego przynależności a także wierzytelności właściciela statku powstałe po ustanowieniu hipoteki z tytułu:
• odszkodowania za uszkodzenie lub stratę statku, łącznie z odszkodowaniem ubezpieczeniowym;
• wynagrodzenia za ratownictwo w zakresie, w jakim wyrównuje ono szkody w statku spowodowane ratownictwem;
• udziału statku w awarii wspólnej;
• opłat za najem/dzierżawę statku.
Wspomniany katalog może zostać umownie rozszerzony przez wierzyciela i właściciela statku.
Z kolei hipoteka morska na statku w budowie obejmuje materiały, urządzenia i wyposażenie znajdujące się na terenie stoczni budującej obciążony hipoteką statek, które przez oznakowanie lub w inny sposób zostały wyraźnie zidentyfikowane jako przeznaczone do budowy lub na wyposażenie tego statku.
Generalnie wierzytelność zabezpieczona hipoteką morską podlega zaspokojeniu z przedmiotu tej hipoteki z pierwszeństwem przed innymi wierzytelnościami, z wyjątkiem:
• wierzytelności uprzywilejowanych, o których mowa w art. 91 Kodeksu morskiego (w tym wierzytelności z tytułu: opłat portowych umów o pracę na statku; wynagrodzenia za ratownictwo oraz udziału statku w awarii wspólnej; wynagrodzenia szkody wyrządzonej wypadkami morskim itd.);
• kosztów egzekucyjnych;
• należności alimentacyjnych;
• rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci;
kosztów ostatniej choroby i zwykłego pogrzebu właściciela statku.
Powyższe pierwszeństwo nie jest jedynym uprawnieniem przyznanym wierzycielowi hipotecznemu. Zgodnie z przepisami Kodeksu morskiego umowa o przeniesienie własności statku obciążonego hipoteką morską na osobę zagraniczną wymaga uprzedniej zgody wierzyciela hipotecznego wyrażonej na piśmie, z podpisem notarialnie poświadczonym.
Zasadniczo zaspokojenie wierzyciela hipotecznego z przedmiotu hipoteki morskiej następuje w drodze postępowania egzekucyjnego regulowanego przepisami KPC. Jednakże na mocy postanowień umowy o ustanowieniu hipoteki morskiej zawartej między właścicielem statku a wierzycielem (w tym wypadku nie wystarcza samo oświadczenie właściciela), za zgodą pozostałych wierzycieli hipotecznych, możliwe jest przejęcie statku przez wierzyciela hipotecznego lub nawet jego sprzedaż, w celu zaspokojenia zabezpieczonej wierzytelności z dochodu, jaki przynosi statek, lub z ceny uzyskanej z jego sprzedaży. Wspomniana umowa, jak również stosowne zgody, wymagają zachowania formy z podpisami notarialnie poświadczonymi a także złożenia do rejestru okrętowego.
Warto podkreślić, że o ile strony umowy o ustanowienie hipoteki morskiej mogą w zasadzie swobodnie uregulować katalog zdarzeń uprawniających wierzyciela do przejęcia posiadania statku, o tyle sprzedaż statku obciążonego hipoteką morską może natomiast nastąpić na wniosek wierzyciela hipotecznego wyłącznie po upływie terminu zaspokojenia wierzytelności.
Niezależnie od powyższego, w każdym przypadku świadomego, znacznego zwiększenia ryzyka związanego z eksploatacją statku obciążonego hipoteką morską, które powoduje istotne pogorszenie sytuacji wierzyciela hipotecznego, może on żądać niezwłocznego zaspokojenia z przedmiotu hipoteki lub dodatkowego odpowiedniego zabezpieczenia.
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Hipoteka morska przydatna przy budowie statków