NIK o projektach Polskiego Holdingu Obronnego

NIK o projektach Polskiego Holdingu Obronnego
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Część projektów badawczych realizowanych przez Polski Holding Obronny, które uzyskały wsparcie z ministerstwa skarbu, nie miało rekomendacji ze strony resortu obrony narodowej, co zmniejsza ich szansę na wykorzystanie przez armię - oceniła NIK w raporcie.

Szef MON Tomasz Siemoniak uważa, że raport NIK dowodzi słuszności decyzji rządu sprzed roku o konsolidacji polskiego przemysłu obronnego.

Jak poinformował w środę PAP rzecznik Najwyższej Izby Kontroli Paweł Biedziak, kontrola projektów badawczych Polskiego Holdingu Obronnego (PHO) wykazała, że holding wydawał też pieniądze ze wsparcia niezgodnie z ich przeznaczeniem, np. na odprawy dla pracowników albo uregulowanie podatków.

Jak przypomniała NIK, Minister Skarbu Państwa w latach 2011-2013 przeznaczył 378,5 mln zł (nie będące pomocą publiczną) na wsparcie projektów badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych, realizowanych przez PHO. "Celem projektów jest zaoferowanie polskiej armii nowoczesnego uzbrojenia i sprzętu wojskowego. Nie bez znaczenia jest także stworzenie szansy dla polskich przedsiębiorstw na wzmocnienie ich pozycji na rynku" - napisano w raporcie.

W wyniku szczegółowego zbadania 10 projektów w 5 spółkach holdingu Izba stwierdziła jednak, że w trakcie realizacji wystąpiły nieprawidłowości zarówno po stronie MSP, jak i PHO.

Trzy z 15 projektów objętych umową nie miały rekomendacji Ministra Obrony Narodowej, dot. zgodności z programem modernizacji sił zbrojnych. Jak wyliczyła NIK, chodzi o 39,6 mln zł, czyli 12,5 proc. całej kwoty wsparcia na projekty badawcze.

Izba podkreśliła, że brak rekomendacji MON znacznie zwiększa ryzyko, że armia nie wykorzysta efektów prac, finansowanych w dużej części z publicznych pieniędzy, a to z kolei grozi niepowodzeniem przedsięwzięcia pod względem ekonomicznym. Zdaniem NIK, "minister skarbu w tak niepewnej sytuacji (bez rekomendacji MON) nie powinien angażować środków publicznych".

Ponadto - jak wskazała NIK - holding nie dotrzymał terminu zakończenia prac w 2013 r., do czego zobowiązał się we wnioskach składanych do ministerstwa. Opóźnienia nastąpiły już w kilka miesięcy po zawarciu umowy o wsparcie. "Holding nie mając środków własnych na realizację projektów opóźniał prace i lokował pieniądze na rachunkach bankowych, uzyskując 6,5 mln zł z odsetek" - wynika z kontroli NIK. Izba zaznaczyła, że w związku z tym minister wstrzymał wypłatę trzech kolejnych transz finansowania.

W opinii NIK, w tej sytuacji "pod znakiem zapytania stoją obiecane przez przedsiębiorstwo efekty ekonomiczne całego przedsięwzięcia". Jednocześnie Izba ocenia, że "nie przekreśla to szansy na uzyskanie efektów dotyczących bezpieczeństwa państwa pod warunkiem, że holding przyspieszy realizację projektów, a sprzęt i uzbrojenie kupi polska armia".

Kontrola wykazała też inne nieprawidłowe działania po stronie PHO, które polegały m.in. na wypłaceniu w ramach programu dobrowolnych odejść ponad 2,2 mln zł zwalnianym pracownikom PHO oraz Bumar Amunicja SA, których ponownie przyjęto do pracy. NIK zaleciła zwrot tej kwoty lub pomniejszenie o nią kolejnej transzy środków.

Ponadto - według Izby - Bumar Amunicja SA wykorzystał niezgodnie z umową ponad 64,1 mln zł. "Spółka wykorzystała przejściowo środki ze wsparcia na uregulowanie zobowiązań podatkowych oraz zabezpieczenie gwarancji bankowych (łącznie 16,6 mln zł) oraz przedwcześnie podwyższyła kapitał zakładowy (47,5 mln zł)" - informuje NIK.

Jak wskazała NIK we wnioskach po kontroli, powinno nastąpić wzmocnienie współpracy MSP i MON tak, by zapewnić ścisły związek projektów badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych z planem modernizacji sił zbrojnych, co zapewni ich wykorzystanie i efekty ekonomiczne. Ponadto Izba zaleca zwrot niewłaściwie wykorzystanych środków przez PHO, a także prawidłowe i terminowe wykonywanie przez holding zobowiązań ujętych w umowach na każdym z etapów realizacji i rzetelne ich rozliczanie.

Raport NIK nie dziwi szefa MON Tomasza Siemoniaka. "To mocna kropka nad i do decyzji rządu sprzed roku o konsolidacji polskiego przemysłu obronnego" - powiedział w środę w Poznaniu Siemoniak.

"PHO nie podlega w żaden sposób ministrowi obrony. Raport NIK dowodzi słuszności decyzji rządu sprzed roku o konsolidacji polskiego przemysłu obronnego. Za chwilę minie rok od zawiązania spółki Polska Grupa Zbrojeniowa, ostatnio mieliśmy okazję potwierdzić, że wszystkie państwowe firmy obronne znalazły się w jej składzie. Lekcja niepowodzeń PHO, a wcześniej Bumaru, będzie dla tej nowej struktury cenna" - zaznaczył szef MON.

"Widzę nową jakość w Polskiej Grupie Zbrojeniowej (PGZ), zupełnie nowe podejście, zdolność do realizacji dużych projektów i otwarcie na współpracę z MON. Nie wyobrażam sobie, by teraz PGZ realizowała jakieś projekty, na które nie byłoby zapotrzebowania wojska" - dodał minister.

Ocenił, że "w minionych latach przemysł obronny bardzo się oddalił od wojska i jego zapotrzebowania". "Teraz jest inaczej" - skomentował ustalenia NIK Siemoniak.

Rzecznik Prasowy PHO Monika Koniecko podkreśliła w komentarzu dla PAP, że PHO decydując się na realizację projektów badawczo- rozwojowych i wdrożeniowych opierał się na pismach MON rekomendujących ich zasadność. Dodała, że rezultaty projektów były ujęte w Planie Modernizacji Technicznej MON.

Celem "Umowy w sprawie wsparcia nie będącego pomocą publiczną", zawartej we wrześniu 2011 r. między spółką Bumar a MSP - według rzeczniczki PHO - było m.in. przeprowadzenie procesu optymalizacji zatrudnienia w spółkach. "Dlatego też przeznaczenie części kwoty na odprawy dla zwalnianych pracowników było częścią umowy" - dodała.

Do czasu nadania depeszy PAP nie uzyskała komentarza resortu skarbu.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: NIK o projektach Polskiego Holdingu Obronnego

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!