Sytuacja odlewnictwa w Polsce i na świecie - stan aktualny, tendencje, prognozy

Sytuacja odlewnictwa w Polsce i na świecie - stan aktualny, tendencje, prognozy
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Produkcja odlewów na świecie na przestrzeni lat utrzymuje tendencję wzrostową. Od okresu kryzysu gospodarczego globalna produkcja odlewów wzrosła o ponad 30%, a w odniesieniu do roku 2000 - o ponad 60%.

W roku 2014 nastąpił dalszy około 1% wzrost, a wielkość globalnej produkcji zwiększyła się ze 103,3 mln ton do 104,3 mln ton odlewów. W zakresie produkcji odlewów ze stopów żelaza produkcja wzrosła o 0,4% i wyniosła ponad 85,3 mln ton, natomiast w zakresie odlewów ze stopów metali nieżelaznych o ponad 4%, a wielkość produkcji była na poziomie ponad 19 mln ton. Szczególnie istotny wzrost odnotowano w zakresie produkcji odlewów ze stopów aluminium - blisko 6%.

Tendencje, występujące w zakresie produkcji odlewów w podziale na poszczególne rodzaje tworzyw odlewniczych w latach 2000-2014 zilustrowano rysunkami 1 i 2.

Czołowym światowym producentem odlewów są niezmiennie Chiny, które od wielu lat umacniają swoją pozycję lidera na globalnym rynku odlewniczym. Udział ich produkcji w roku 2014 zwiększył się o 1% w stosunku do roku poprzedniego i wyniósł 44%. Na drugiej pozycji w rankingu największych producentów są Stany Zjednoczone z ponad 10% udziałem w globalnej produkcji odlewów (spadek z 12%). Indie natomiast, trzeci producent odlewów na świecie, posiadają obecnie blisko 10% udziału w skali światowej. Natomiast wielkość produkcji odlewów wytworzonych przez kraje Unii Europejskiej stanowi niezmiennie 13% udział w produkcji światowej. Podobnie niezmienny jest udział polskiej produkcji odlewniczej, który wynosi około 1% w skali globalnej.

Analizując aktualne dane, dostępne dla 33 krajów świata, w roku 2014 większość krajów odnotowała wzrost produkcji od lewów (tabela 1), przy czym to Chiny napędziły wzrost globalnej produkcji. Produkcja w tym kraju wzrosła o 1,7 mln ton odlewów, co stanowiło wzrost o 3,8%. Wśród czołowych krajów świata wzrost odnotowały również Indie (2,2%), Niemcy (1,2%), Rosja (2,4%), Korea (2,7%), Włochy (2,7%) oraz w istotnym stopniu Turcja (13,4%), która obecnie zamyka pierwszą dziesiątkę czołowych wytwórców odlewów na świecie (przed jedenastą Francją, przez wiele lat zajmującą pozycję dziesiątego producenta). Produkcja w obu tych krajach jest wszelako na porównywalnym poziomie. Wielkość produkcji odlewów zmniejszyła się natomiast głównie w krajach Ameryki Północnej i Południowej. Stany Zjednoczone i Brazylia odnotowały spadki rzędu 11%. W USA produkcja obniżyła się z 12,25 mln ton w roku 2013 do 10,883 mln ton w roku 2014. Natomiast w Brazylii produkcja spadła z 3,07 mln ton do 2,74 mln ton odlewów. Podobnie obniżyła się również produkcja Kanady - o 7,6%.

Brak aktualnych danych z Meksyku - jednego z czołowych producentów odlewów na świecie, nie pozwala na pełną ocenę tendencji w produkcji krajów Ameryki Północnej.

Powyższe dane zestawiono na podstawie danych opublikowanych przez czasopismo Modern Casting w 49-tym Spisie Światowej Produkcji Odlewów, w raporcie CAEF-u za 2014 rok oraz danych prezentowanych podczas zeszłorocznej BRICS Foundry Conference w Rosji, a także gromadzonych przez Instytut Odlewnictwa w Krakowie. Dokonano ponadto weryfikacji pewnych danych, korzystając m.in. ze źródeł krajowych. Ze względu na brak ak tualnych danych z takich krajów jak: Japonia, Meksyk, Tajlandia, Holandia, Argentyna, Słowacja, Mongolia i Litwa, w zestawieniu podano ostatnie dostępne dane. Indeksem górnym widocznym po nazwie kraju (np. Japonia2013) oznaczono rok, dla którego dane o poziomie produkcji odlewniczej są dostępne.

Analizując tendencje w produkcji odlewów w czołowych krajach świata obserwuje się ciągły znaczny wzrost produkcji w Chinach (rys. 3). Od roku 2000, kiedy to Chiny były za Stanami Zjednoczonymi drugim producentem odlewów na świecie, zanotowano tamże ponad 4-krotny wzrost produkcji. Ciągłą tendencję wzrostową produkcji obserwuje się również w Indiach, gdzie w odniesieniu do roku 2000 produkcja odlewów wzrosła ponad 3-krotnie. Spadek odnotowuje się natomiast w Stanach Zjednoczonych. Po znacznym wzroście produkcji w roku 2012 (ponad 28%), w ostatnich latach 2013-2014 odnotowa ak

no spadki, odpowiednio 4,5% oraz 11% w ostatnim analizowanym roku. Produkcja w USA w roku 2014 była o 15% niższa niż przed dziesięcioma laty.

Wśród czołowych europejskich producentów odlewów takich jak Rosja, Francja, Włochy na przestrzeni lat obserwuje się tendencje spadkowe (rysunek 4). Kraje te nie powróciły do poziomu produkcji sprzed roku 2009. W Niemczech produkcja obecnie jest porównywalna do poziomu sprzed 10 lat. Nieliczne kraje, takie jak Turcja, czy Polska przekroczyły poziom produkcji z roku 2007. W Turcji obserwujemy wzrost produkcji odlewów, zwłaszcza w ostatnich latach. Kraj ten jest obecnie czwartym w kolejności producentem odlewów w Europie.

Poniżej przestawiono krótką charakterystykę i specyfikę branży odlewniczej wybranych czołowych producentów światowych.

Chiny

W Chinach funkcjonuje 26 tys. zakładów odlewniczych, z czego 77% stanowią odlewnie stopów żelaza. Kraj ten umacnia swoją pozycję lidera w produkcji odlewów na świecie z udziałem wynoszącym 44%. W latach 2001-2010 średnioroczny wzrost produkcji wyniósł 11%. Od roku 2011 tempo wzrostu nieco spadło, ale w dalszym ciągu to wzrost produkcji odlewów w Chinach napędza własny i światowy przemysł maszynowy i motoryzacyjny. W roku 2014 ich produkcja zwiększyła się o 1,7 mln ton odlewów i wyniosła 46,2 mln ton. Wartość sprzedaży chińskich odlewów była na poziomie blisko 83 mld USD.

Produkcja odlewów ze stopów żelaza stanowi w Chinach 85% produkcji odlewniczej. W roku 2014 istotny wzrost odnotowano w zakresie produkcji odlewów z żeliwa sferoidalnego (o blisko 7%) oraz stopów aluminium i magnezu (12,5%) stanowiących blisko 13% ich produkcji.

Głównym odbiorcą chińskich odlewów jest przemysł motoryzacyjny (27,3%). Następnie w kolejności są następujące branże odbiorców: silniki spalinowe i maszyny rolnicze, z udziałem 13,9%, rury i kształtki - 13,6%, górnictwo i sprzęt ciężki - 11,5%, maszyny budowlane - 7,8%, obrabiarki - 6,2%, kolejnictwo - 5,2%, energetyka - 5,2%, przemysł okrętowy - 1,1%; pozostałe 8% należą do innych branż przemysłu.

USA

W Stanach Zjednoczonych działa około 2000 odlewni zatrudniających ponad 200 000 pracowników. 50% to zakłady produkujące odlewy ze stopów żelaza. 80% stanowią małe zakłady odlewnicze (zatrudniające poniżej 100 pracowników). Stany Zjednoczone pomimo spadku produkcji, utrzymały w roku 2014 pozycję drugiego producenta odlewów na świecie z wartością sprzedaży odlewów blisko 31 mld USD.

Odlewy w Stanach Zjednoczonych produkowane są głównie dla motoryzacji (31%). Rury i kształtki stanowią 15% produkowanych odlewów. Następne w kolejności branże odbiorców to budownictwo, górnictwo, przemysł naftowy (6%), kolejnictwo (6%), silniki spalinowe (5%), zawory (5%), przemysł specjalistyczny (3%), wyroby komunalne (3%) oraz pompy i sprężarki (3%).

Indie

W Indiach funkcjonuje 4600 odlewni, zatrudniających łącznie 2 mln pracowników bezpośrednio produkcyjnych oraz pośrednio związanych z produkcją. W roku 2014 w Indiach nastąpił wzrost produkcji w stosunku do roku poprzedniego (o ponad 2%) z 9,81 mln ton do 10,02 mln ton odlewów. Wartość produkcji hinduskich odlewów wyniosła około 18 mld USD. Indie są trzecim producentem odlewów na świecie, jednak z wielkością produkcji porównywalną z Stanami Zjednoczonymi. 68% produkowanych odlewów to odlewy z żeliwa szarego. Odlewy staliwne stanową 12% produkcji odlewów, a z żeliwa sferoidalnego - 10%. Dla motoryzacji produkowane jest 32% odlewów. Następnie wyszczególnia się następujące branże odbiorców odlewów: rolnictwo - 8%, wyroby sanitarne - 8%, rury i kształtki - 8%, kolejnictwo - 6%, pompy i sprężarki - 5%, zawory - 4%, energetyka - 4%, silniki wysokoprężne - 3%, sprzęt elektryczny - 3%, obrabiarki 2%.

Niemcy

Niemcy są niezmiennie od wielu lat liderem w produkcji odlewów w Europie z udziałem stanowiącym 24%. W roku 2014 wielkość niemieckiej produkcji odlewów wzrosła o 1,2% w stosunku do roku poprzedniego i wyniosła blisko 5,25 mln ton. Odnotowano 1,1% spadek produkcji odlewów ze stopów żelaza, przy znacznym ponad 10% wzroście produkcji odlewów ze stopów metali nieżelaznych, szczególnie ze stopów aluminium (12%). Wartość produkcji odlewów w Niemczech w roku 2014 wyniosła 9,96 mld euro.

W Niemczech funkcjonuje blisko 600 odlewni, z czego 57% stanowią odlewnie stopów metali nieżelaznych. Zatrudnienie w niemieckich odlewniach kształtuje się na poziomie około 79 000 pracowników. Wydajność w produkcji odlewów w roku 2014 utrzymała się na podobnym poziomie jak w roku ubiegłym - ogółem 67 ton/ zatrudnionego, a w zakresie produkcji ze stopów żelaza - 92 tony/zatrudnionego. Jest to jednak poniżej poziomu sprzed kilku lat, kiedy to wydajność w Niemczech wynosiła nawet 100 ton odlewów ze stopów żelaza na 1 pracownika. Pomimo to, Niemcy są nadal w czołówce krajów europejskich pod kątem wydajności w produkcji odlewów na świecie.

Rosja

W Rosji funkcjonuje 1 200 odlewni. Wielkość produkcji odlewów tego kraju, według dostępnych danych za rok 2014 odnotowała wzrost na poziomie 2,4% i wyniosła 4,2 mln ton. Rosja jest drugim za Niemcami producentem odlewów w Europie. Eksport odlewów jest niezmiennie na poziomie około 2%. Rosyjskie odlewy w roku 2014 przeznaczone były głównie do sektora motoryzacyjnego (57%), następnie przemysłu chemicznego i naftowego (14%), maszynowego (10%) oraz budowlanego (9%). W Rosji 70% produkcji odlewów stanowią odlewy żeliwne, na W

stępnie staliwne (18%) i ze stopów metali nieżelaznych (11%).

Europa

Wielkość produkcji odlewów w Europie w roku 2014 była o ponad 3% wyższa niż w roku 2013 i osiągnęła poziom blisko 21,6 mln. Nastąpił ponad 3% wzrost produkcji odlewów, zarówno ze stopów żelaza, jak i odlewów ze stopów metali nieżelaznych, szczególnie w zakresie stopów aluminium (6%). Szacuje się, że wartość produkcji odlewów w Europie (bez Rosji) w roku 2014 była na poziomie około 42 mld euro.

Tendencje w produkcji odlewów w Europie w latach 2000-2014 przedstawiono na rysunku 5.

Z przedstawionych tendencji wynika, że produkcja odlewów w Europie (w przeciwieństwie do produkcji globalnej odlewów) nie powróciła do poziomu produkcji, odnotowanego w latach 2000-2008. Poziom produkcji w roku 2014 jest o ponad 20% niższy niż w roku 2007, w którym to odnotowano najwyższą produkcję w ostatnim dziesięcioleciu. Na przestrzeni przedstawionych lat obserwuje się w Europie spadek produkcji odlewów z żeliwa szarego. Tendencję wzrostową można zaobserwować dla żeliwa sferoidalnego i stopów aluminium. Od roku 2000 produkcja odlewów z żeliwa sferoidalnego wzrosła w Europie o 70%, a ze stopów aluminium o 50%.

W roku 2014 w odniesieniu do roku poprzedniego większość krajów eu ropejskich, zwłaszcza czołowych wytwórców, odnotowała wzrost produkcji odlewów. Istotny wzrost odnotowała Turcja (ponad 13%) oraz Ukraina (ponad 14%). Obniżenie produkcji odnotowała Francja (-1,1%, ponownie po zeszłorocznym spadku na poziomie 2,9%) oraz kilku mniejszych producentów: Szwecja (-8,5%), Finlandia (-9,5%), Szwajcaria (-1,1%) oraz Norwegia (-21,9%).

Polska

Produkcja odlewów w Polsce (łącznie, ze stopów żelaza i metali nieżelaznych) w 2014 roku wyniosła 1 061 950 ton i była wyższa o 1,2 % w stosunku do produkcji w 2013 roku. Dane dotyczące wielkości produkcji odlewów w podziale na tworzywa w roku 2014 i dla porównania w roku 2013 zestawiono w tabeli 2.

Analizując wielkość produkcji odlewów w krajowym przemyśle odlewniczym na przestrzeni lat obserwuje się tendencję wzrostową. Produkcja w Polsce już w roku 2011 przekroczyła o 5% poziom produkcji sprzed okresu kryzysu gospodarczego - z roku 2007. W dalszych latach następował dalszy wzrost na poziomie około 1-2% rocznie. Tendencje produkcji odlewów ze stopów żelaza oraz stopów metali nieżelaznych w latach 2005-2014 przedstawiono na rysunku 6 i 7.

Produkcja odlewów ze stopów żelaza w Polsce jest na poziomie nieco niższym niż w latach 2007-2008, w których to odnotowano najwyższą produkcję w ostatnim dziesięcioleciu w tym zakresie. Podobnie sytuacja wygląda w zakresie odlewów z żeliwa szarego. Wzrost odnotowuje się w zakresie odlewów z żeliwa sferoidalnego i ciągliwego, zwłaszcza w ostatnich latach. Nieco spadła natomiast produkcja odlewów ze staliwa na przestrzeni lat, w ostatnim roku o 5%. Tendencje wzrostowe obserwuje się w zakresie produkcji odlewów ze stopów metali nieżelaznych. W odniesieniu do roku 2005 produkcja odlewów ze stopów metali nieżelaznych, w tym ze stopów aluminium wzrosła blisko 2-krotnie. Polska jest obecnie czwartym producentem w Europie odlewów aluminiowych, po Niemczech, Włoszech i Rosji.

Branża odlewnicza w Polsce nadal jest nastawiona proeksportowo. Tendencje w tym zakresie przedstawiono na rysunku 8. W roku 2014 ponad 60% wyprodukowanych odlewów zostało eksportowanych, głównie do Niemiec (blisko połowa eksportu), następnie do Włoch, Francji, Czech, Wielkiej Brytanii. Dużą część eksportu stanowią felgi aluminiowe, aluminiowe części i akcesoria kół, do pojazdów samochodowych.

Dokonując analizy zmian udziału poszczególnych rodzajów tworzyw odlewniczych w produkcji odlewów obserwuje się, pomimo największego udziału, spadki w zakresie odlewów z żeliwa szarego, zarówno w kraju jak i na świecie. Wzrasta natomiast udział produkcji odlewów z żeliwa sferoidalnego oraz ze stopów aluminium. W Polsce produkcja odlewów ze stopów aluminium stanowi znaczną część (ponad 30%) w odróżnieniu do sytuacji w Europie i na świecie (rys. 9). Jest to wynikiem dużego udziału produkcji odlewów dla branży motoryzacyjnej, który wedle szacunków wynosi około 60%.

Podsumowując, odlewnictwo światowe utrzymuje nadal tendencję wzrostową. Wielkość globalnej produkcji odlewów już w roku 2011 przekroczyła poziom sprzed okresu kryzysu gospodarczego. W ostatnich latach rokrocznie światowa produkcja odlewów zwiększała się o około 1-3%. W roku 2014 wzrost produkcji odlewów na świece został napędzony głównie przez kraje Azji, takie jak Chiny, Indie, Korea, Tajwan oraz kraje Europy - głównie Niemcy, Turcję, Ukrainę. Zrekompensowało to znaczne spadki w krajach Ameryki Północnej i Południowej - takich jak Stany Zjednoczone, Brazylia czy Kanada.

W Polsce w branży odlewniczej obserwuje się podobnie jak na świecie, tendencje wzrostowe. Stopniowe zwiększanie się produkcji odlewów pozwala nam na utrzymanie niezmiennej pozycji w odlewnictwie globalnym. Przy ponad 3% wzroście PKB w Polsce w roku 2015, zakłada się podobny wzrost w zakresie produkcji odlewów, a co najmniej na poziomie analizowanego obecnie roku 2014.

Szczegółowe informacje dotyczące sytuacji odlewnictwa w Polsce i na świecie zostaną zawarte w rokrocznie publikowanym przez Instytut Odlewnictwa opracowaniu "Prognozy i trendy rozwojowe w odlewnictwie światowym i krajowym", którego kolejna edycja wydawnicza planowana jestna pierwszą połowę 2016 roku.

Literatura

1. Raport CAEF - The European Foundry Industry 2014
2. 49th Census of World Casting Production, Modern Casting, December, 2015
3. BRICS Foundry Conference 2015: Zhang Libo, Technology Innovation and Green Development - Chinese Foundry Industry Status and Outlook, China Foundry Association, September, 2015
4. BRICS Foundry Conference 2015: Vikas Garg, Indian Foundry Industry, Institute of Indian Foundrymen
5. BRICS Foundry Conference 2015: Ivan Dibrov, Tendencies of foundry industry development in Russia 2015, Russian Association of Foundrymen
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

SŁOWA KLUCZOWE I ALERTY

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Sytuacja odlewnictwa w Polsce i na świecie - stan aktualny, tendencje, prognozy

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!